สำหรับเผยแพร่

การพยาบาลผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังที่มีการติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 : กรณีศึกษา ( Nursing Care for

Patients with Chronic Renal Failure Disease and Coronavirus Disease 2019 : Case Studies )

นางศิวาภรณ์ เขียนนิลศิริ

พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ ผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลบุรีรัมย์

​โทร 044 615002 ต่อ    

​

บทคัดย่อ        :                      ความเป็นมาของปัญหา: สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 (COVID-19) เป็นภาวะฉุกเฉิน                                                  ด้านสาธารณสุขระหว่างประเทศ เนื่องจากมีการแพร่ระบาดทั่วโลกอย่างรวดเร็วและก่อให้เกิด

                                              ผลกระทบมากมาย   โดยเฉพาะผลกระทบต่อภาวะสุขภาพของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง เมื่อผู้ป่วยกลุ่มนี้

                                              ติดเชื้อโควิด-19 ร่วมด้วย  อาจส่งผลให้เกิดปัญหาซํ้าซ้อนและภาวะเจ็บป่วย วิกฤตที่คุกคามต่อชีวิต                                                  โรคไตเรื้อรังเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่   ส่งผลให้ผู้ติดเชื้อโควิด-19  มีอาการเจ็บป่วยรุนแรง เนื่องจาก                                                  การอักเสบติดเชื้ออย่างรุนแรงทำให้เกิดภาวะไต  บาดเจ็บเฉียบพลัน หากผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง

                                              ที่มีภาวะแทรกซ้อนดังกล่าว ไม่ได้รับการดูแลรักษาอย่างถูกต้อง   ก็อาจเสียชีวิตได้ในระยะเวลา

                                              อันสั้น พยาบาลจึงมีบทบาทสำคัญในการดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้อย่างครอบคลุม เป็นองค์รวม จุดคัดกรอง

                                              ผู้ป่วยนอก กลุ่มงานการพยาบาลผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลบุรีรัมย์ เริ่มให้บริการวันที่ 18 กันยายน

                                              พ.ศ. 2560 (เวลา07.00-16.00 น.) ขอบเขตการให้บริการคือ ผู้รับบริการที่มารับการรักษาที่

                                              โรงพยาบาลบุรีรัมย์  ผู้รับบริการรายใหม่ ส่งตัวมารับการรักษาต่อจากโรงพยาบาลชุมชน ผู้รับบริการ                                                   ที่มาผิดนัดมารับบริการที่จุดคัดกรองจำนวนมากขึ้น จากเดิม เมื่อปี พ.ศ. 2565 จำนวนผู้รับบริการ                                                       เฉลี่ยวันละ 609 คน  ปี พ.ศ. 2566 จำนวนผู้รับบริการเฉลี่ยวันละ 653 คน ซึ่งมีผู้รับบริการที่มีภาวะ

                                               เจ็บป่วยและมีโรคประจำตัว ในแต่ละรายที่แตกต่างกัน ซึ่งในภาวะเจ็บป่วยที่มารับบริการ

                                               ผ่านจุดคัดกรองผู้ป่วยนอกจะมีผู้รับบริการที่เป็นผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังที่มีการติดเชื้อไวรัสโคโรนา                                                   2019 ร่วมด้วยและส่งต่อเพื่อรับการรักษาที่ ARI  CLINIC และที่ ARI CLINIC พบว่าโรงพยาบาล                                                     บุรีรัมย์มีผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ติดเชื้อโควิด-19 เข้ารับการรักษา  ในปี พ.ศ. 2564 มีจำนวน 1,645 ราย                                                 ปีพ.ศ. 2565 มีจำนวน 1,839 ราย ปีพ.ศ. 2566 มีจำนวน 1,978 ราย และผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ติดเชื้อ                                                   โควิด-19 ที่เข้ารับบริการที่ ARI CLINIC (โรงพยาบาลบุรีรัมย์) ในปี พ.ศ. 2564   มีจำนวน 17 ราย                                                       ปีพ.ศ. 2565 มีจำนวน 123 ราย ปีพ.ศ. 2566 มีจำนวน 66 ราย

วัตถุประสงค์   :                        เพื่อให้ผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังที่มีการติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ได้รับการวินิจฉัยและได้รับการรักษา                                                 พยาบาลที่ถูกต้องเหมาะสม ปลอดภัยจากการเกิดภาวะแทรกซ้อนแบบเฉียบพลันและแบบเรื้อรัง

ข้อมูลสำคัญของผู้ป่วย :          ผู้ป่วยชายไทย อายุ 38 ปี เชื้อชาติไทย สัญชาติไทย ศาสนาพุทธ ได้รับการวินิจฉัยเป็นไตวายเรื้อรัง                                                 ต้องได้รับการฟอกไตด้วยเครื่องฟอกไต 3 ครั้ง/สัปดาห์ คือวันอังคาร วันพฤหัส และวันเสาร์ ที่ศูนย์                                                  ไตเทียมชัยบุรีและรับยาโรคไตวายเรื้อรังที่โรงพยาบาล มารับการตรวจรักษาด้วยอาการ 2 วันก่อนมา                                                 มีไข้ ไอมีเสมหะสีเขียว เหนื่อยง่ายร่วมกับมีอาการปวดศีรษะ ตรวจหาเชื้อโควิด-19 โดยใช้ Antigen                                                 test kit พบเชื้อโควิด-19 และเข้ารับการตรวจรักษาที่ ARI CLINIC สัญญาณชีพแรกรับที่ ARI                                                           CLINIC กลุ่มงานการพยาบาลผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลบุรีรัมย์ อุณหภูมิร่างกาย = 37.8 ° C 

                                               อัตราการเต้นของชีพจร = 74 ครั้ง/นาที อัตราการหายใจ = 20 ครั้ง/นาที ความดันโลหิต = 108/56                                                   mmHg ปวดศีรษะ Pain score 3 คะแนน น้ำหนัก 82 กิโลกรัม ส่วนสูง 175 เซนติเมตร

                                              รายงานอายุรแพทย์โรคติดเชื้อแพทย์มีคำสั่งการใช้ยาดังนี้  1) Molnupiravir (200) 4X2 po 5 วัน

                                              2) Bisolvon 1X3 po 3) Cefixime 2X2 po 4) Cetirizine(10) 1X1 po 5) Paracetamol (500) 1Xprn                                                for fever q 6 ชั่วโมง และประสานงานส่งฟอกไตที่หน่วยไตเทียม วันที่ 21 เมษายน 2566

การพยาบาลที่สำคัญ :            การศึกษาครั้งนี้ได้ใช้กระบวนการพยาบาลและแบบประเมินสุขภาพ 11 แบบแผนของกอร์ดอน

                                              ในการประเมินภาวะสุขภาพ โดยพบว่าปัญหาและความต้องการของกรณีศึกษาแบ่งออกเป็น 4 ระยะ                                                  ได้แก่ การพยาบาลก่อนพบแพทย์ การพยาบาลขณะพบแพทย์ การพยาบาลหลังพบแพทย์

                                               สรุปกรณีศึกษา: ผู้ป่วยชาย อายุ 38ปี ป่วยด้วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย ได้รับการฟอกเลือดด้วย                                                 เครื่องฟอกไตอัตโนมัติ 3 ครั้ง / สัปดาห์ ที่ศูนย์ไตเทียมชัยบุรี อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์ ร่วมกับมี                                                   ภาวะติดเชื้อโควิด-19 ได้เข้ารับการรักษาที่ ARI CLINIC กลุ่มงานการพยาบาลผู้ป่วยนอก

                                               โรงพยาบาลบุรีรัมย์ สัญญาณชีพแรกรับที่ ARI CLINIC กลุ่มงานการพยาบาลผู้ป่วยนอก

                                               โรงพยาบาลบุรีรัมย์ อุณหภูมิร่างกาย = 37.8 ° C อัตราการเต้นของชีพจร = 74 ครั้ง/นาที

                                               อัตราการหายใจ = 20 ครั้ง/นาที ความดันโลหิต = 108/56 mmHg ปวดศีรษะ Pain score 3 คะแนน                                                 น้ำหนัก 82 กิโลกรัม ส่วนสูง 175 เซนติเมตร รายงานอายุรแพทย์โรคติดเชื้อแพทย์มีคำสั่งการใช้ยา                                                   ดังนี้ 1) Molnupiravir (200) 4X2 po 5 วัน 2) Bisolvon 1X3 po 3) Cefixime 2X2 po 4) Cetirizine                                                 (10) 1X1 po 5) Paracetamol (500) 1Xprn for fever q 6 ชั่วโมง และประสานงานส่งฟอกไต

                                               ที่หน่วยไตเทียม วันที่ 21 เมษายน 2566 และแพทย์ให้กลับไปรักษาต่อโดยการกักตัวอยู่ที่บ้าน และ                                                  มาฟอกไตหน่วยไตเทียม โรงพยาบาลบุรีรัมย์ตามรอบของการฟอกไต และพยาบาลได้ให้คำแนะนำ                                                  ในการเฝ้าระวังอาการผิดปกติที่อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนขณะอยู่ที่บ้านให้เข้าใจ เมื่อมาติดตาม                                                          อาการต่อเนื่องเพื่อรับยาโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายไม่มีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้นหลังจากตรวจ

                                               ไม่พบเชื้อโควิด-19

วิจารณ์ :                                  ผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรัง ผู้ป่วยที่อยู่ในวัยทำงานและเป็นผู้นำของครอบครัวเมื่อเกิดภาวะติดเชื้อไวรัส                                                   โคโรนา 2019 อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง คือมีภาวะความดันโลหิตต่ำ ภาวะน้ำเกิน

                                               เกิดการเสียความสมดุลของกรด-ด่างในร่างกาย และอาจส่งผลต่อชีวิต ทำให้ผู้ป่วยและญาติ

                                               มีความวิตกกังวลกลัวผู้ป่วยเสียชีวิต

ข้อเสนอแนะ :                          พยาบาลจุดคัดกรองผู้ป่วยนอก และ ARI CLINIC ควรมีสมรรถนะในการดูแลผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรัง                                                 ที่ติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 เพื่อสามารถให้การพยาบาลมีทักษะ มีความรู้สามารถดูแลและให้คำ                                                     แนะนำผู้ป่วยเพื่อดูแลภาวะสุขภาพของตนเองและป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง ลดความ                                                 วิตกกังวลของผู้ป่วยและญาติได้

คำสำคัญ :                               โรคไตวายเรื้อรัง , ภาวะติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 , ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง